ഇന്ത്യയിൽ ഭരണയന്ത്രം നടത്തേണ്ടത് പഴയകാല ഇങ്ഗ്ളിഷ് ഭരണസംവിധാന പ്രകാരമാകുന്നതാണ് നല്ലത്. ഇത് എന്താണ് എന്ന് ഇന്ന് ഭരിക്കുന്ന രാഷ്ട്രീയനേതാക്കളുടേയും ഉദ്യോഗസ്ഥ വൻകിടക്കാരുടേയും തലമാന്തിനോക്കിയാലും അവിടെങ്ങും കണ്ടെത്താനാകും എന്ന് തോന്നുന്നില്ല.

ഇങ്ഗ്ളിഷ് ഭരണ സംവിധാനം ബൃട്ടിഷ്-ഇന്ത്യയിൽ ആണ് ഉണ്ടായിരുന്നത്. ഈ രാജ്യത്തിന് തൊട്ടുപുറത്തായി നിലകൊണ്ടിരുന്ന 500ൽപരം നാട്ടുരാജ്യങ്ങളിൽ ഇത് നടപ്പില്ലായിരുന്നു. ഇന്ന് ബൃട്ടിഷ് ഭരണകാലത്തെക്കുറിച്ച് പൊതുവായി സംസാരിക്കുന്നവർക്ക്, ഈ വ്യത്യാസത്തെക്കുറിച്ച് അറിവില്ലാ എന്നുള്ളതാണ് വാസ്തവം. ഉള്ളവർ ഇതിനെക്കുറിച്ച് സൂചിപ്പിക്കാൻ തയ്യാറാകുന്നുമില്ല.

ബൃട്ടിഷ്-ഇന്ത്യയിലെ ഭരണ സംവിധാനങ്ങൾ ഇങ്ഗ്ളിണ്ടിലിരിക്കുന്ന ഇങ്ഗ്ളിഷുകാർക്കുപോലും മനസ്സിലാക്കാൻ കഴിയാത്തതരത്തിലുള്ളതായിരുന്നു.

ഇങ്ഗ്ളിഷ് ഭാഷയിലും ഇങ്ഗ്ളിഷ് ക്ളാസിക്കൽ സാഹിത്യത്തിലും കാച്ചിക്കുറുക്കിയെടുത്ത ഒരുകൂട്ടം ഓഫിസർമാർ. ഇവർക്ക് കീഴെ ഗുമസ്തരും (ക്ളാർക്കുമാരും) ശിപായിമാരും (പ്യൂണുമാരും). ഓഫിസർമാരുടെ ശമ്പളം വളരെ തുച്ചമായത്. എന്നാൽ, ഇക്കൂട്ടർ തമ്മിൽത്തമ്മിൽ പ്രാദേശിക ഫ്യൂഡൽ ഭാഷകൾ സംസാരിക്കില്ല. കൈക്കൂലിവാങ്ങിക്കില്ല. യാതോരു ശുപർശയും ഇക്കൂട്ടർ വകവെക്കില്ല. നിയമ ചട്ടങ്ങൾക്ക് വിരുധമായി യാതോരു നടപടിയും എടുക്കില്ല. എന്നാൽ, പടിപടിയായുള്ള ഔദ്യോഗിക നടപടിക്രമങ്ങൾ ഇവർക്ക് ബാധകമല്ല. ഇവർ, നേരിട്ട്, യാതോരു ക്രമക്കേടും ഇല്ലാതെ സ്വന്തം ഉത്തരവാദിത്വത്തിൽ കാര്യങ്ങൾ നടത്തും.

നിയമ ചട്ടത്തിന്റെ ആന്തരികോദ്ദേശം (spirit of the law) നോക്കും. അതിന് അനുസൃതമായി കാര്യങ്ങൾനീക്കും. എന്തെങ്കിലും ചോദ്യം മുകളിൽ നിന്നും വന്നാൽ, ഇങ്ഗ്ളിഷിൽ വ്യക്തമായ ന്യായീകരണം നൽകും. മുകളിൽ നിന്നും നോക്കുന്നത് വിവേക ബുദ്ധിയോടുള്ള (judicious) പ്രവർത്തിയാണോ എന്നാണ്. കീഴിലുള്ള ആൾ ബഹുമാനിച്ച് വണങ്ങിയോ എന്നുള്ളത് ഒരു ഘടകം ആയിരുന്നില്ല. സോപ്പിട്ട് കാര്യങ്ങൾക്ക് ന്യായീകരണം കണ്ടെത്തുക എന്നുള്ളത് ഒരു ഔദ്യേഗിക നടപടിക്രമം ആയിരുന്നില്ല.

ഓരോ കാര്യത്തിലും കളവും (dishonesty) വ്യക്തിതാൽപ്പര്യവും (vested interest), സ്വജനപക്ഷപാതവും (nepotism) അഴിമതിയും (corruption) നടത്തുന്നില്ല എന്ന് പ്രത്യേകമായി പരിശോധിക്കാനുള്ള യാതോരു സംഗതിയും ഇല്ല. കാരണം, ആ വക കാര്യങ്ങൾ ഈ വിധ ഉദ്യോഗസ്ഥരിൽ നടക്കില്ല എന്നത് ആർക്കും സംശയമുള്ള കാര്യമല്ല.

എന്നാൽ പൊതുജനം ബൃട്ടിഷ്-ഇന്ത്യയിൽ എങ്ങിനെയാണ് ഉദ്യോഗസ്ഥ വർഗ്ഗവുമായി ഇടപഴകേണ്ടത് എന്നുള്ളത് ഇതിനേക്കാൾ ആശ്ചര്യകരമായ കാര്യമായിരുന്നു.

1. കുലത്തൊഴിലുകളെ നാമാവശേഷമാക്കിയ

2. അൽപന് ഐശ്വര്യംലഭിച്ചാൽ

3. കമ്പ്യൂട്ടർ ഭാഷപഠിപ്പിക്കാൻ അവസരംവന്നു

4. ധനവാൻ ദരിദ്രവാസിയായിഅഭിനയിക്കുമ്പോൾ

5. വിവരങ്ങൾ ഇല്ലാത്തഇങ്ഗ്ളിഷുകാരുടെ നാട്

6. ഇങ്ഗ്ളണ്ടിനെ നാറ്റിക്കാൻ പോയവർ

7. കുഗ്രാമ വിപ്ളവബദ്ധിജീവികളുടെ വിളയാട്ടം

8. ഔപചാരിക വിദ്യാഭ്യാസത്തിന്അതീതമായുള്ള

9. ഭരണഘടനയെ വെറും നേരമ്പോക്കായിക്കാണുന്നവർ

10. ബുദ്ധിരാക്ഷസരിൽനിന്നുംജനത്തെ രക്ഷിച്ചത്

11. പോയ്മറഞ്ഞ ഇങ്ഗ്ളിഷ് ഭരണത്തിന്റെ നിഴലിൽ